Prekursor: James Watt
Jego odkrycia umożliwiły rewolucję przemysłową, zmieniając oblicze pracy i świata. Wynalazca, który w XVIII w. radykalnie poprawił wydajność silników i sprawił, że masowe wykorzystanie maszyny parowej stało się opłacalne: James Watt.
Przyszedł na świat w 1736 jako pierwsze dziecko przedsiębiorcy stoczniowego i wykształconej kobiety z dobrego domu. Jako chłopiec słabego zdrowia był początkowo uczony przez matkę, później – już w szkole – wykazywał szczególne uzdolnienia w kierunku matematyki. W pracowniach firmy ojca dał się poznać z kolei jako zręczny rzemieślnik i inżynier, a jego pierwsze własne doświadczenia zawodowe związane były z konstruowaniem i naprawą przyrządów pomiarowych. Na tej kanwie w wieku 21 lat założył niewielki warsztat przy Uniwersytecie Glasgow. Dwa lata później, w 1759 r., przyjaciel i profesor Uniwersytetu w Edynburgu, John Robinson, zwrócił uwagę Watta na zagadnienie pary jako źródła energii.
Kilka lat później, po doświadczeniach wynalazcy z naprawą należącego do jego uczelni atmosferycznego silnika parowego i przeanalizowaniu wynikających z jego konstrukcji strat energii, konstruktor rozpoczął prace nad modelem pozwalającym je zminimalizować. Kolejną dekadę zajęło doskonalenie projektu i zbieranie funduszy na opatentowanie silnika parowego z osobną komorą kondensacyjną. Pokonawszy trudności technologiczne i finansowe, wraz ze swoim nowym partnerem biznesowym, Matthew Boultonem, Watt uzyskał patent w 1775 r. Powstała spółka „Boulton and Watt” mająca na celu komercjalizację wynalazku.
Rok później pierwsze wydajne silniki Watta zostały uruchomione w zastosowaniach przemysłowych. Wykorzystywane na tym etapie przede wszystkim do napędzania pomp odniosły ogromny sukces rynkowy i spotkały się z szerokim zainteresowaniem w branży wydobywczej. Firma Boultona i Watta realizowała usługi konstrukcji i instalacji urządzeń, główny dochód czerpała jednak z opłat licencyjnych pobieranych od inwestorów - obliczanych na podstawie kwot zaoszczędzonych na paliwie dzięki efektywności energetycznej maszyn. Przez kolejne dwie dekady panowie nadzorowali montaż silników, spędzali czas w sądach na procesach o naruszenie ich praw patentowych i doskonalili wynalazek. W 1795 stworzyli Odlewnię Soho, w której silniki parowe miały powstawać na masową skalę. W ciągu 5 lat powstało ich 41. W 1800 r. Boulton zmarł, a Watt przeszedł na emeryturę, zostawiając prosperującą firmę w rękach synów obydwu założycieli.
Spółka Boultona i Watta stała się fundamentem rewolucji przemysłowej, stanowiąc centrum technicznych innowacji ówczesnej brytyjskiej gospodarki. Partnerzy rozwiązywali technologiczne dylematy i upowszechniali owoce swojej pracy wśród innych przedsiębiorstw. Pozwoliło to zmniejszyć indywidualne koszty badan i rozwoju i przyczyniło się do dynamicznego wzrostu wydajności przemysłu. Kopalnie i fabryki zwiększyły efektywność energetyczną maszyn i wydajność pracy. W dalszej perspektywie na bazie stosowanych technologii powstały jeszcze mniejsze i jeszcze lepsze silniki, zmieniając na przestrzeni lat nie tylko oblicze przemysłu, ale cywilizacji w ogóle. Niektórzy naukowcy uznają wynalezienie silnika dwustronnego działania (jedna z innowacji Watta wprowadzona w 1784 r.) za punkt zwrotny w historii świata i początek antropocenu – epoki, w której działalność człowieka zaczęła mieć znaczący wpływ na powierzchnię, atmosferę i hydrosferę naszej planety.
