Magazyny energii warunkiem zielonej transformacji
Dotacje na przydomowe magazyny energii, pierwsze wygrane przez wielkoskalowe magazyny energii aukcje na kontrakty mocowe i rozwój rynku OZE – wszystko to świadczy o wzroście znaczenia magazynów energii jako elementu zielonej transformacji. Warto zainteresować się urządzaniami tego typu także w kontekście obiektów logistycznych.
Rośnie popularność wielkoskalowych bateryjnych magazynów energii. Jak wynika z danych firmy konsultingowej LCP Delta cytowanych przez Energy Storage News, w 2021 roku w Europie uruchomiono obiekty o mocy 1,1 GW; w 2022 – o 73% więcej: 1,9 GW. Firma szacuje, że w 2023 roku liczba ta wzrośnie niemal dwukrotnie: do 3,7 GW. Z kolei według danych BloombergNEF w skali świata wzrost mocy magazynów energii r/r pomiędzy 2021 a 2022 wyniósł 68%, osiągając poziom 16 GW. Agencja przewiduje,
że w perspektywie 2030 r. łączna globalna moc urządzeń tego typu sięgnie 508 GW. Ich upowszechnienie jest konieczne, by można było zwiększać udział prądu pozyskanego z OZE i ekologicznie zabezpieczać potrzeby energetyczne – także wtedy, gdy nie wieje wiatr ani nie świeci słońce. Choć obecnie w Polsce najbardziej powszechne są przydomowe, prosumenckie magazyny energii, zagadnieniem na coraz większą skalę interesują się także podmioty sektora energetycznego oraz przedsiębiorcy.
Czym są i jak działają bateryjne magazyny energii?
Magazyny energii to urządzenia służące jej przechowywaniu w okresach nadprodukcji oraz do dostarczania jej do sieci w czasie występowania deficytów. Funkcjonują jak akumulatory, przekształcając na drodze odwracalnych procesów energię elektryczną w chemiczną. W połączeniu z odnawialnymi źródłami energii – takimi jak turbiny wiatrowe czy panele fotowoltaiczne – magazyny energii pozwalają gromadzić prąd w okresach jego wzmożonej produkcji, kompensować charakterystyczną dla OZE zmienną w czasie moc instalacji oraz zwiększać elastyczność sieci na wahania poboru mocy.
Z czego wynika wzrost popularności bateryjnych magazynów energii?
Według unijnych szacunków udział energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii – głównie słonecznej i wiatrowej – wzrośnie z 37 % w 2020 r. do ponad 60 % do 2030 r. Potrzeba tej transformacji wynika nie tylko z proekologicznych polityk, ale także z konieczności uodpornienia się na skoki cen i zakłócenia dostaw tradycyjnych paliw, z którymi mieliśmy do czynienia w Europie w 2022 r. By umożliwić realizację tych celów i zapewnić stabilność pozyskiwania energii z OZE, konieczne jest szybkie upowszechnienie magazynów energii.
– Zapotrzebowanie na magazyny energii zawsze rośnie wraz z udziałem energii odnawialnej w miksie energetycznym. Jest to spowodowane tym, że OZE (…) cechują się wysoką sezonowością, zarówno dobową, jak i roczną. To z kolei powoduje pewne niedostatki lub nadmiar energii w sieci energetycznej. Magazyny energii elektrycznej mogą pomóc ustabilizować sieć i na całym świecie dobrze sprawdzają się w tej roli – mówił w wywiadzie udzielonym serwisowi Newseria.pl Rafał Kajka, prezes zarządu firmy 4en.
Prosumenci prekursorami upowszechniania magazynów energii w Polsce
Co może wydawać się zaskakujące, prekursorami upowszechniania bateryjnych magazynów energii w naszym kraju są prosumenci. Przyczyniły się do tego:
- zachęcające do magazynowania i autokonsumpcji zmiany sposobu rozliczeń – wprowadzony w kwietniu 2022 r. net-billing, zakładający, że w razie wystąpienia w instalacji prosumenckiej nadwyżek energii można sprzedać ją do sieci, a w razie niedoborów odkupić według stawek sprzedawcy;
- programy dotacji – poszerzony o możliwość inwestycji w magazyny energii program Mój Prąd, umożliwiający pozyskanie na ten cel do 16 tys. zł (do 50% kosztów kwalifikowanych);
- spadające ceny technologii – w przypadku ogniw litowo-jonowych została już przekroczona symboliczna granica 100 dol. za kilowatogodzinę.
W efekcie zastosowanie magazynów energii jest dla prosumentów coraz bardziej opłacalne. Znajduje to odzwierciedlenie w sytuacji rynkowej. Według danych serwisu Enerad.pl ponad 58 proc. jego użytkowników planowało w 2022 roku inwestycję w magazyn energii. Według danych Agencji Rynku Energii w Polsce funkcjonuje ponad 1,2 mln przydomowych instalacji fotowoltaicznych. Potencjał rozwoju rynku jest więc ogromny i zaczyna być realizowany. Jednak według ekspertów, w parze z rozwojem rynku prosumenckich magazynów energii powinny iść także wielkoskalowe rozwiązania po stronie podmiotów sektora energetycznego.
Pierwsze wielkoskalowe magazyny energii w polskim sektorze energetycznym
Wyniki aukcji Polskich Sieci Elektroenergetycznych na kontrakty mocowe z grudnia 2022 świadczą, że tego samego zdania są inni przedstawiciele sektora energetycznego. Jak donosi serwis WysokieNapiecie.pl, aukcja przyniosła wyczekiwany od kilku lat
przełom i po raz pierwszy wystartowały w niej bateryjne magazyny energii. Zakontraktowano w sumie 5 tego rodzaju instalacji o łącznej mocy około 165 MW.
Przemysłowe magazyny energii kluczem do zielonej transformacji przedsiębiorstw
Magazyny energii są przepustką do zapewnienie stabilnych, zielonych źródeł energii także w przemyśle. Z perspektywy przedsiębiorstw ich zastosowanie jest równoznaczne z:
- szansą na zwiększenie wykorzystania energii z własnych źródeł wytwórczych,
- uniezależnieniem się w większym stopniu od zewnętrznych dostawców energii,
- bezpieczeństwem energetyczne i lepszą przewidywalnością kosztów energii,
- poprawą parametrów jakościowych energii elektrycznej z własnych źródeł
Choć nie funkcjonują obecnie programy dotacji dla przedsiębiorstw ze szczególnym przeznaczeniem na magazyny energii, inwestycje tego typu mogą stanowić element projektów realizowanych w ramach programów dotyczących poprawy efektywności energetycznej. Planując tego typu wdrożenie w obiektach logistycznych, warto zawczasu całościowo podejść do kwestii doboru odpowiedniego, pozwalającego na maksymalizację korzyści związanych z OZE i magazynowaniem energii systemu zasilania wózków widłowych. Pomocne w tym procesie może być wsparcie w zakresie doradztwa intralogistycznego.
