Obsługa wózka widłowego – do’s and don’ts

Prawidłowa obsługa wózków widłowych to warunek bezpiecznej pracy i ciągłości funkcjonowania zakładu – bez kolizji oraz powypadkowych procedur i nieprzyjemności.Na jakie aspekty obsługi wózków widłowych zwracać szczególną uwagę?

Ze względu na zbiorczy charakter zawartych w nich danych na temat sektora transportu i gospodarki magazynowej dokumenty na temat wypadków przy pracy publikowane przez polskie urzędy nie pozwalają jednoznacznie określić, jak często mają miejsce niebezpieczne zdarzenia z udziałem wózków widłowych. Starając się oszacować skalę problemu, można posiłkować się jednak danymi z zagranicy. I tak, według jednostki zajmującej się zdrowiem i bezpieczeństwem pracy w Irlandii, wózki widłowe biorą udział

w nawet w co czwartym zdarzeniu skutkującym obrażeniami wśród zatrudnionych osób. W Niemczech w 2018 roku miejsce miało ponad 36 tys. wypadków z udziałem wózków widłowych – czyli średnio aż 145 dziennie (to około 15 proc. wypadków w tamtejszej gospodarce magazynowej ogółem). Z polskich danych wiemy, że z błędów i zaniedbań pracowników wynika nawet 70 proc. zdarzeń skutkujących wypadkami przy pracy. Poprawna obsługa wózka widłowego jest więc kwestią, której dopilnowanie może pozwolić uniknąć operatorom niebezpieczeństw, menadżerom – przykrych i absorbujących interakcji z Inspekcją Pracy, a przedsiębiorstwom – przestojów. Oto „do’s and don’ts” obsługi wózków widłowych – lista zaleceń i zakazów w najważniejszych obszarach funkcjonowania pojazdów transportu wewnętrznego.

• korzystać ze środków ochrony osobistej zapewnionych przez pracodawcę. Kask, buty ochronne i odblaskowa kamizelka to minimum, które należy mieć na sobie prowadząc wózek widłowy. Dodatkowe wyposażenie może być wymagane w przypadku specyficznych warunków pracy.
• przeprowadzić kontrolę stanu technicznego wózka widłowego przed rozpoczęciem pracy na swojej zmianie.
• ewentualne usterki niezwłocznie raportować osobie nadzorującej zmianę.
• każdorazowo przed pokonaniem danej trasy upewniać się, że jest wolna od przeszkód.
• jeśli są dostępne, korzystać z pasów i barierek bezpieczeństwa oraz innych ograniczników uniemożliwiających wypadnięcie operatora poza obrys wózka.
• rozejrzeć się przed rozpoczęciem przemieszczania wózka.
• patrzeć w kierunku jazdy.
• przemieszczać się z prędkością dostosowaną do lokalizacji oraz przewożonego ładunku.
• jechać z obniżonymi widłami – kilkanaście centymetrów nad poziomem posadzki.

• zwracać uwagę na pieszych.
• unikać gwałtownego zatrzymywania się i nagłego hamowania.
• zachować ostrożność podczas jazdy po mokrym, oblodzonym lub śliskim podłożu.
• zwalniać na narożnikach, w drzwiach i innych potencjalnie niebezpiecznych miejscach.
• kilkukrotnie dać sygnał dźwiękowy, zbliżając się do wjazdów, wyjazdów i narożników, zza których widoczność jest ograniczona.
• zawsze przed wyjściem z wózka widłowego wyłączać silnik i przekręcać kluczyk. Po zakończeniu jazdy kluczyk należy odłożyć w bezpiecznym miejscu.
• zaciągać hamulec postojowy przed opuszczeniem wózka.
• być zwróconym w kierunku wózka podczas wchodzenia do wózka i wychodzenia z niego. Należy także korzystać ze stopni i poręczy – tak, by zawsze zachowywać trzy punkty styku z pojazdem.
• wszystkie wypadki i niebezpieczne sytuacje zgłaszać osobie nadzorującej zmianę.

• prowadzić wózka bez szkolenia, odpowiednich kompetencji i uprawnień.
• używać wózka widłowego bez pewności czy pojazd i osprzęt funkcjonują poprawnie.
• operować narzędziami sterowania spoza kabiny (chyba że wózek został zaprojektowany w sposób, który to przewiduje).
• stać w pobliżu narzędzi sterowania, starając się dosięgnąć ładunku lub czegokolwiek innego znajdującego się poza kabiną operatora.
• gwałtownie ruszać bądź zatrzymywać się.
• wykonywać gwałtownych lub szybkich skrętów.
• przemieszczać się po nierównościach (jeśli dany wózek widłowy nie jest do tego przeznaczony).

• przejeżdżać po niezabezpieczonych przewodach i elastycznych rurach.
• podejmować prób napraw (jeśli nie jest się wykwalifikowanym technikiem serwisu wózków widłowych)
• prowadzić wózka pod wpływem alkoholu bądź leków (ani na receptę, ani żadnych nielegalnych subtancji).
• podczas obsługi wózka widłowego używać telefonów komórkowych ani innych trzymanych w dłoniach urządzeń.
• korzystać z niecertyfikowanego wyposażenia dodatkowego.
• korzystać z wyposażenia dodatkowego, dopóki kompetentna osoba, autoryzowany diler lub producent nie określi udźwigu z jego zastosowaniem.

• przed podnoszeniem dokonać oceny ładunku, sprawdzając jego masę, rozmiar i punkt ciężkości.
• upewnić się, że palety są w dobrym stanie.
• mieć świadomość maksymalnego obciążenia podłoża.
• znać wagę wózka widłowego wraz z ładunkiem.
• przed odłożeniem ładunku na regał, upewnić się, że pozwala na to wartość jego bezpiecznego udźwigu roboczego.
• upewnić się, że masa ładunku nie przekracza wartości maksymalnego udźwigu wózka.
• odpowiednio pozycjonować widły – tak szeroko, jak jest to możliwe.
• mieć pewność, że ładunek jest umieszczony na widłach stabilnie i może być bezpiecznie podnoszony.
• upewnić się, że ładunek nie ogranicza widoczności. Jeśli tak jest w istocie, należy jechać w tył, patrząc w kierunku jazdy.

• upewnić się, że jest dość miejsca na przejazd wózka wraz z ładunkiem – także ponad wózkiem.
• przemieszczając się, mieć pewność, że ramiona wideł są całkowicie wsunięte pod ładunek.
• przewozić ładunek tak blisko podłoża, jak jest to możliwe (z zachowaniem zasad bezpieczeństwa).
• korzystać z narzędzi sterowania w sposób płynny.
• przed rozpoczęciem podnoszenia mieć pewność, że wózek widłowy jest zatrzymany.
• do obsługi niestandardowo długich bądź szerokich ładunków korzystać z odpowiedniego wyposażenia dodatkowego.
• mieć pewność, że ma się odpowiednie szkolenie, certyfikat i uprawnienia do korzystania z wózka widłowego z danym wyposażeniem dodatkowym.
• opuszczać ładunki z adekwatną prędkością.

Po zakończeniu pracy z użyciem wózka widłowego trzeba pamiętać, aby:

• zaparkować wózek widłowy w bezpiecznym miejscy na poziomym podłożu – nigdy na pochyłości.
• pozostawić wózek z masztem pochylonym w przód, z maksymalnie obniżonymi widłami – tak, by ich końce dotykały podłoża.
• uruchomić hamulec postojowy, zmienić bieg na neutralny, wyłączyć silnik i wyciągnąć kluczyk.
• odłożyć kluczyk bądź urządzenie umożliwiające rozpoczęcie obsługi wózka w bezpieczne, przewidziane na to miejsce.
• bezzwłocznie raportować wszelkie usterki i defekty przełożonemu.